Við­reisn fjöl­skyldunnar

Sem ung kona með stóra fjölskyldu og fimm börn á breiðu aldursbili þá finn ég mikið fyrir því sem betur má fara í kerfinu okkar og það liggur í augum uppi að breytinga er þörf.

Úr leigðu í eigið

Í fyrsta lagi erum við ný á húsnæðismarkaði. Við vorum búin að berjast í bökkum á meingölluðum leigumarkaði þar sem við kepptumst við að halda börnunum í einum skóla þrátt fyrir að við þyrftum reglulega að skipta um húsnæði og flökkuðum um hverfi Reykjavíkur þar sem selt var undan okkur, leigusalar ákváðu að flytja aftur í húsnæðið og þar fram eftir götunum.

Við höfðum skoðað hlutdeildarlán en þar voru skilyrðin svo þröng að fyrir fjölskyldu sem þurfti húsnæði af sömu stærðargráðu og við var borin von að nýta sér það annars ágæta úrræði.

Eftir að við síðan fluttum þvert yfir landið gátum við loksins fjárfest í húsi. Til þurfti þó eftirlaunasjóð mannsins míns frá Bretlandi (ég ætla ekki einu sinni út í rússíbanann sem fylgdi því að fylgjast með krónunni sveiflast á milli daga og við að bíða þess að peningurinn færðist frá Englandi til Íslands) og stuðning frá fjölskyldunni minni sem ég veit af eigin skinni að ekki allir geta treyst á. Það stóð bara þannig á að á þessum tíma var smá svigrúm hjá þremur aðilum. Við fjölskyldan eignuðumst heimili í fyrsta skipti sem við gátum kallað okkar. Við festum þó vexti í hæstu hæðum (eða það héldum við, en áfram hækkuðu þeir þó) og óar fyrir því að þeir losni í nóvember á næsta ári.

Við erum hreinlega ekki viss um að við getum haldið húsinu ef ástandið breytist ekki. Viðreisn er tilbúið til að gera þær breytingar sem þarf svo þetta þurfi ekki að vera raunveruleiki fólks, ár eftir ár og kynslóð eftir kynslóð.

Biðlistarnir endalausu

Af börnunum mínum eru á þessari stundu tvö á biðlista. Það þriðja losnaði af lista í fyrra, eftir að hafa beðið í þrjú ár. Það er ótækt að unga fólkinu okkar og fjölskyldum þeirra sé haldið í gíslingu á biðlistum. Ég fæ reglulega spurningu um hver staðan sé, frá þeim sjálfum. Þau finna nefnilega að þau þurfa aðstoð með vissa hluti og þau vita að hjálpin er á leiðinni, en þau vita eins vel og ég að við þurfum að vera þolinmóð og þetta tekur tíma. Í okkar velsældar samfélagi þurfa börnin okkar nefnilega að aðlaga sig kerfinu í stað þess að þetta manngerða kerfi aðlagi sig börnunum.

Eitt barna minna var á biðlista eftir því að komast til sálfræðing. Annað ungmenni sagði barninu mínu einfaldlega að segjast ,,ætla að drepa sig“ þá fengi það hjálp. Ungmennin okkar eru sem sagt líka farin að leita leiða til að sigra þetta kerfi, þau eru örvæntingafull og vilja hjálp strax. Skiljanlega.

Viðreisn lagði fram frumvarp um niðurgreidda sálfræðiþjónustu. Það var samþykkt í þinginu en því fylgdi svo ekkert fjármagn og er það ein af ástæðum þess að við erum hér nú.

Viðreisn hefur látið sig málefni barna og ungmenna varða og hefur sett mikla áherslu á þau málefni og ég treysti þeim til að gera þær breytingar sem þörf er á. Efla þjónustuna, útrýma biðlistum og stuðla að forvirkum aðgerðum svo börnunum okkar þurfi ekki að líða svona.

Hið daglega amstur

Með stóra fjölskyldu skiptir höfuðmáli að vera skipulögð. Ég geri matseðil fyrir mánuðinn og versla eftir honum. Ég reyni að vera með mat sem hægt er að nýta áfram og svo sem minnst verði af afgöngum. Börnin mín láta fötin sín ganga niður til þeirra sem yngri eru þegar þess er kostur og ég nýti mér loppumarkaði. Þá versla ég líka erlendis á þau þegar ég kem því við, enda töluvert ódýrara.

Við erum alls ekki rík en þó tekjuhærri en við höfum áður verið. Þrátt fyrir það erum við ekki búin undir tannlæknaferðir eða dekkjaskipti. Við erum með lítinn einkarekstur samhliða tveimur fullum störfum og þannig rétt náum við endum saman. Sami rekstur bjargaði okkur frá því að þurfa að selja undan okkur þegar við vorum í fæðingarorlofi á síðasta ári. Við erum þó enn að rétta úr kútnum eftir orlofið. Í samfélagi þar sem er verið að hvetja fólk til barneigna á þetta ekki að vera svona.

Á heimili þar sem farið er vel með fjármuni, tekjur eru ágætar og skipulagið er í excel skjali ætti húsmóðirin ekki að þurfa að neita sér um klippingu og litun og það ætti að vera hægt að fylla bílinn í annað skipti þó liðið sé á mánuðinn.

Það er ekki nóg að vera með fólk við stýri sem segir okkur að við eigum nóg og að við höfum það fínt. Við þurfum að finna það á eigin skinni og til þess þarf breytingar. Ég trúi því að Viðreisn muni snúa þessu við, keyra niður vexti með því að stunda aðhald í ríkisfjármálum og safna ekki skuldum líkt og fráfarandi ríkisstjórn. Slíkt bitnar beint á hinum almenna borgara.

Frelsið til að vera við sjálf

Ríkið ætti að vera styðjandi við íbúa landsins en ekki heftandi. Fólk á að geta lifað því lífi sem það kýs svo fremi sem það skaði ekki annað fólk. Ríkið á að treysta fólki til að taka ákvarðanir.

Ég ætti til dæmis að geta tekið upp eftirnafn mannsins míns án þess að það verði að vera millinafn, maðurinn minn ætti að geta gripið sér kippu af bjór með fótboltanum þegar hann stekkur inn í matvöruverslun. Ég, og síðar dætur mínar, eigum að hafa rétt yfir eigin líkama.

Sumir segjast styðja frelsið en hafa svo sýnt í verki hingað til að svo er ekki. Því skiptir máli að Viðreisn komist í þá stöðu að frelsið verði raunverulegt og að ríkið hætti að skipta sér að því sem snertir það ekki beint en hefur raunveruleg áhrif á líðan fólks og þeirra daglega líf.

Það gefur augaleið að það virkar ekki að kjósa það sama en búast við breytingum, því hvet ég fólk til að kynna sér Viðreisn og setja svo X við C á kjördag.

Kjósum breytingar og höfnum kyrrstöðu!

Greinin birtist fyrst á Vísi 8. nóvember 2024