11 jún Að meðaltali
Ég er 176 sentimetrar að hæð. En ég er líka 167 sentimetrar ef miðað er við meðalhæð íslenskra kvenna. Ég er 58 ára gömul, en líka í kringum 35 ára ef tekið er mið af meðalaldri íslenskra kvenna.
Finnst einhverjum þetta gáfulegur málflutningur? Auðvitað ekki. Samt er það svo að þau sem enn vilja verja óverjandi vaxtabyrði íslenskra heimila hafa hrakist út í þetta horn. Íslenska krónan er góð, evran er vond og Evrópusambandið enn verra – að meðaltali.
Ég skil ekki þessi trúarbrögð í tengslum við krónuna. Trúir fólk því í alvöru að í henni felist einhver staðfesting á sjálfstæði okkar sem þjóðar? Stærum við okkur af litlu sjálfstæðu krónunni okkar um leið og við tölum um náttúruna okkar, hreina vatnið, jafnréttið og annað það sem við erum stoltust af? Aftur er svarið nei.
Með því að valda aukakostnaði fyrir íslensk heimili, fyrirtæki og opinbera aðila leiðir krónan til minni verðmætasköpunar, minni kaupmáttar og verri lífskjara en vera þyrfti, og grefur þannig kerfisbundið undan efnahagslegu sjálfstæði þjóðarinnar. Við vitum þetta öll, finnum áhrifin á eigin skinni, á okkar eigin efnahagslega sjálfstæði.
Í nýlegri þingræðu nefndi háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra að í Evrópusambandinu fyndist hærra atvinnuleysi en á Íslandi. Þar láðist ráðherra að nefna að í Evrópusambandinu er líka lægra atvinnuleysi en hér. Það er mikill munur á atvinnustigi fólks milli landa. Ráðherra nefndi að skuldir hins opinbera sem hlutfall af landsframleiðslu væru hærri í löndum Evrópusambandsins en láðist að nefna að þær eru líka lægri. Kannski er athugaverðast að hún sleppti því að nefna að vaxtakostnaður sem hlutfall af landsframleiðslu er nær hvergi jafn hár og á Íslandi.
Morgunblaðið birti svo leiðara á sömu nótum þar sem mikið var gert úr því hvað Ísland stendur vel miðað við Evrópu – að meðaltali. Líkt og ráðherra skautaði höfundur glannalega fram hjá þeim mikla mun sem er á hagtölum ríkjanna og tíndi af miklum myndugleik aðeins þau kirsuber sem styðja málflutninginn.
Það er gömul saga og ný að aðdáendur íslensku krónunnar tali Evrópusambandið niður. Í framangreindri ræðu talaði ráðherra um vanhugsaða skammtímaaðgerð og endurtók frasann um að evran
sé engin töfralausn. Evrópusambandsaðild og upptaka evru er auðvitað fyrst og fremst verkfæri til að vinna að bættum lífskjörum og til að leysa okkur undan hinni dýru krónu. Hins vegar skil ég vel að ráðherra noti þessi tvö orð, enda hafa þau, að meðaltali, verið mantran í öllu starfi ríkisstjórnarinnar til þessa: skammtímaaðgerðir og töfralausnir.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 11. júní